SCHIMMEL IN JE RIJST?!

Bepaalde kankerverwekkende (genotoxische carcinogene) stoffen – zoals Ochratoxine A (een stof die op natuurlijke wijze wordt gevormd door de schimmels van de Aspergillus– en Penicillium-soorten ) – komen door een natuurlijk proces in bepaalde voedingsproducten (zoals koffie of rijst) terecht. Zo wordt de stof Ochratoxine A gevormd tijdens het in de zon drogen en de opslag van gewassen.

Bij deze stoffen kan het onvermijdelijk zijn dat ze in voedingsproducten voorkomen. Maar wat geldt dan voor deze stoffen in de praktijk?

•   ALARA: As Low As Reasonably Achievable – de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen dient zo laag als mogelijk te zijn om gezondheidsrisico’s zoveel mogelijk te voorkomen.
• Maximumgehalte: Per levensmiddel is op Europees niveau een wettelijk maximumlimiet vastgesteld (Dit was vastgesteld in Vo. (EG) Nr. 1881/2006 en sinds 2023 in Vo. 2023/915).
• Meldplicht: Bij overschrijding van het maximumgehalte voor de exploitant van het levensmiddelenbedrijf dat het voedingsproduct op de markt heeft gebracht (artikel 19, derde lid, van de Algemene Levensmiddelenverordening)

Overschrijding van een wettelijke limiet betekent niet altijd dat zich een acuut gezondheidsrisico voordoet. Toch geldt hierbij – onder meer vanwege het ALARA-principe – direct een meldplicht. Zie bijvoorbeeld een uitspraak van 12 juli 2024 van de rechtbank Rotterdam waarbij in een partij basmatirijst drie keer de toegestane hoeveelheid Ochratoxine A werd aangetroffen (ECLI:NL:RBROT:2024:6468). De rechtbank overwoog daarbij expliciet dat nu de basmatirijst niet voldoet aan maximumnorm dit voldoende is om aan te nemen dat basmatirijst schadelijk KAN zijn. De boete in die zaak was om die reden terecht opgelegd.