Tijdelijk besluit experiment regelrechter: de gevolgen voor werkgevers

Dit experiment is vastgelegd in het ‘Tijdelijk besluit experiment regelrechter’ en heeft een looptijd van drie jaar. Het experiment heeft als doel de toegang tot de rechter voor particulieren te verbeteren en geschillen sneller en eenvoudiger af te handelen. In dit artikel bespreken we de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de reguliere dagvaardingsprocedure en wat dit betekent voor (met name) werkgevers.

Wat houdt de regelrechter in?

De regelrechter is een kantonrechter die volgens een alternatieve, minder formele procedure zaken behandelt. Het experiment geldt voor:

• Vorderingen van werknemers uit hoofde van een arbeidsovereenkomst, ongeacht het bedrag.
• Geldvorderingen tot €5.000 van natuurlijke personen, ook als zij handelen in de uitoefening van een beroep of bedrijf.

Hierbij is wel van belang om te benoemen dat het experiment enkel van toepassing is op vorderingen die normaal gesproken in een dagvaardingsprocedure worden behandeld. Dit zorgt ervoor dat voor het arbeidsrecht belangrijke procedures, zoals de ontbindingsprocedure, niet voor de regelrechterprocedure in aanmerking komen.

Wat zijn de verschillen?

De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de reguliere dagvaardingsprocedure zijn de volgende:

• Het procederen wordt eenvoudiger. Werknemers kunnen een zaak starten via een aanvraagformulier, zonder tussenkomst van een deurwaarder. Dit formulier kan per post, digitaal of aan de balie van de rechtbank worden ingediend. De eiser (werknemer) kiest: hij bepaalt of hij zijn vordering via de experimentele procedure wil verhalen. De gedaagde (werkgever) moet deze keuze in principe respecteren. De rechter beoordeelt binnen vijf dagen of de zaak ook inderdaad geschikt is voor deze regelrechterprocedure.
• De procedure zal over het algemeen ook minder tijd in beslag nemen. Binnen vijf dagen na indiening (na een ‘OK’ van de rechter) wordt de zaak al formeel aanhangig gemaakt, waarna de rechter direct een datum voor een mondelinge behandeling inplant. Hieraan voorafgaand vindt dus geen uitgebreide schriftelijke ronde plaats. Tijdens deze mondelinge behandeling zal de rechter actief aansturen op een minnelijke regeling.
• Daarnaast is de regelrechterprocedure een stuk informeler dan de dagvaardingsprocedure. Partijen worden, vanuit de griffie van de rechtbank, actief geïnformeerd over het verloop van de procedure. Deze communicatie kan plaatsvinden via WhatsApp, e-mail en sms. Juridische bijstand is niet verplicht, wat de toegang voor werknemers vergemakkelijkt.

De gevolgen voor werkgevers

Het invoeren van de experimentele regelrechterprocedure zal voor werkgevers mogelijk flinke gevolgen hebben. De verwachting is dat werknemers met kleinere vorderingen toch net eerder de stap zullen zetten naar de rechter. De drempel om te procederen is immers lager geworden. Ook de beloofde snellere doorlooptijd kan een aanzuigende werking hebben. Dit kan al met al leiden tot een toename in het aantal rechtszaken waarmee werkgevers worden geconfronteerd. De verplichte mondelinge behandeling zorgt daarnaast ook voor een extra belasting voor werkgevers. Hoewel juridische bijstand in deze procedures niet verplicht is, valt het wel sterk aan te bevelen. Het informele karakter van de procedure, de korte voorbereidingstijd en de druk die vanuit de rechter wordt opgelegd om tijdens een mondelinge behandeling toch maar tot een schikking te komen kan er gemakkelijk toe leiden dat er toch te veel bedrijfsbelangen worden prijsgegeven, met mogelijke precedentwerking ten opzichte van andere werknemers – met mogelijke gelijke vorderingen – tot gevolg.

Werkgevers doen er goed aan om zich rekenschap te geven van deze nieuwe procedure en te (blijven) zorgen voor een adequate dossieropbouw en administratie, zodat zij adequaat kunnen reageren op claims van werknemers die, via een eenvoudig ingevuld formulier, opeens bij de rechter moeten worden besproken. De termijnen zijn kort dus ‘if you snooze, you loose’!

Heeft u vragen over hoe u en uw bedrijf zich kunnen voorbereiden op de invoering van deze regelrechterprocedure? Of wordt u met een dergelijke procedure geconfronteerd? De arbeidsrechtadvocaten van Rassers denken met u mee en adviseren u graag.