De invloed van giften op de erfenis: wat betekent het voor de legitieme portie?
Wanneer iemand overlijdt, laat diegene meestal een erfenis achter. In Nederland hebben kinderen recht op een minimaal erfdeel, ook wel de legitieme portie genoemd. Dit betekent dat een ouder niet zomaar kan beslissen om een kind volledig te onterven. De manier waarop dit erfdeel wordt berekend, hangt onder andere af van giften die de overledene tijdens zijn of haar leven heeft gedaan. Maar welke schenkingen tellen mee en wat kunnen erfgenamen doen als ze zich benadeeld voelen?
Wat is de legitieme portie?
De legitieme portie is een geldbedrag waar een kind recht op heeft, zelfs als het in een testament onterfd is. De Nederlandse wetgever heeft namelijk vanuit de verzorgingsgedachte een voorziening getroffen voor de afstammelingen van een erflater. Immers, de kinderen moeten altijd verzorgd worden. De hoogte van de legitieme portie kan niet zomaar worden vastgesteld. De hoogte hangt namelijk van een aantal factoren af. Denk bijvoorbeeld aan de schenkingen en giften die door de overledene aan iemand zijn gegeven.
Waarom zijn giften belangrijk?
Giften worden bij de berekening van de legitieme portie op grond van Artikel 65 Burgerlijk Wetboek Boek 4 meegenomen om de legitieme portie te berekenen. De wet schrijft letterlijk: “De legitieme porties worden berekend over de waarde van de goederen der nalatenschap, welke wordt vermeerderd met de bij deze berekening in aanmerking te nemen giften en verminderd met de schulden.”
Giften zorgen er dus voor dat uw legitimaire massa groter wordt. Met een voorbeeld wordt het bovenstaande mogelijk verduidelijkt. Persoon X heeft 2 kinderen, namelijk A en B. Kind B is onterft. Kind A krijgt 2 jaar voor overlijden van persoon X een jubelton van € 100.000,-. Op het moment van overlijden is de waarde van de nalatenschap € 50.000,-. Omdat kind B is onterft, moet hij een beroep doen op de legitieme portie.
Geen schenkingen meetellen
Laten we eerst kijken naar het geval dat we de schenking niet meetellen. Een onterft kind krijgt met zijn legitieme portie de helft van de waarde waarover de legitieme porties worden berekend, gedeeld door het aantal kinderen. Ofwel, bij een legitieme portie krijg je de helft van wat je eerst zou krijgen als je niet onterft zou zijn. Dit volgt uit Artikel 64 Burgerlijk Wetboek Boek 4. Zodra we de berekening doen met twee erfgenamen, dan moeten we de volgende rekensom uitvoeren:
Eerst nemen we de helft van de nalatenschap: € 50.000,- x 0,5 = € 25.000,-
Daarna nemen we de helft van de helft: € 25.000,- x 0,5 = € 12.500,-
We weten nu dat kind B nog maar recht heeft op € 12.500,- in het geval dat we geen schenkingen of giften meerekenen bij het berekenen van de legitieme portie.
Schenkingen meetellen
Nu gaan we kijken naar het geval dat we schenkingen wel meetellen. In dit geval moeten we volgens de wet de nalatenschap vermeerderen met de schenkingen die voor het overlijden van persoon X zijn gedaan meetellen in de berekening, voor zover deze schenking boven de belastingvrije schenkingsvoet komt. De nalatenschap gaat inclusief de giften nu naar € 150.000,-. Als we dezelfde bovenstaande rekensom uitvoeren komen we op het volgende uit:
Eerst nemen we de helft van de nalatenschap: € 150.000,- x 0,5 = € 75.000,-
Daarna nemen we de helft van de helft: € 75.000,- x 0,5 = € 37.500,-
In dit geval krijgt kind B € 25.000 extra! Het komt helaas vaak voor dat giften niet worden meegenomen bij het berekenen van de legitieme portie. Dit heeft een tal van redenen. Het is dus belangrijk voor de onterfde kinderen om in dit geval onderzoek te doen naar de hoogte van de giften. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld ook een professional inschakelen zoals een advocaat Erfrecht. Een Erfrechtadvocaat heeft vaak alle trucjes al gezien en ziet snel welke giften wel en niet meetellen.
Conclusie
Vaak wordt vergeten dat giften invloed hebben op de legitieme portie. In dit artikel laten we echter zien dat giften een flinke invloed heeft op de legitieme portie. Zo iets blijft belangrijk als de Nederlandse bevolking nog zo positief is over de legitieme. Heeft u vragen over de legitieme portie? Neem contact op met een van onze erfrechtadvocaten. Wij helpen u graag verder met uw vraagstuk.