In de nieuwe serie “Praktisch Procederen” nemen de procesadvocaten van de sectie ondernemingsrecht van Rassers Advocaten u mee in de wereld van het procesrecht. In de serie gaan we in op belangrijke onderwerpen van het procesrecht en geven we tips voor de praktijk.
Stel, u heeft een geschil en u wilt een juridische procedure beginnen omdat u een vordering denkt te hebben op uw wederpartij. Het risico bestaat dat de schuldenaar onvoldoende verhaal biedt en in de tussentijd zijn bezittingen van de hand doet waardoor u, bij een eventueel toewijzend vonnis, met lege handen achterblijft. Het leggen van beslag op de eigendommen van uw schuldenaar zou in dat geval uitkomst kunnen bieden. In deze derde blog van onze nieuwe blogreeks bespreken wij daarom de mogelijkheden om beslag te leggen op de eigendommen van uw wederpartij. Daarnaast belichten we ook de andere kant, namelijk de situatie waarin u zelf geconfronteerd wordt met een beslag op uw eigendom en wat u in dat geval kunt doen.
Conservatoir beslag
Conservatoir beslag is een bewarend beslag en kan gelegd worden voor of tijdens een juridische procedure. Bij bewarende beslagen worden de goederen veiliggesteld in afwachting van de uitkomst van de rechtszaak. Op die manier kan de schuldenaar de verhaalsmogelijkheden niet laten verdwijnen. Wanneer u beslag wenst te leggen kunnen wij voor u een verzoekschrift indienen bij de voorzieningenrechter van de rechtbank. Hierin wordt aangegeven wat u als schuldeiser te vorderen heeft en op welke goederen u beslag wenst te leggen. De rechter toetst slechts summier. In veruit de meeste gevallen wordt daarom de schuldenaar niet gehoord en verleent de rechtbank binnen enkele uren of dagen verlof om het beslag te leggen.
Nadat conservatoir beslag is gelegd, heeft de schuldeiser slechts 14 dagen de tijd om met een dagvaarding de hoofdprocedure bij de rechter te starten. Het conservatoir beslag is slechts tijdelijk, namelijk totdat de rechter uitspraak heeft gedaan in de hoofdprocedure. Heeft de schuldeiser ongelijk gekregen? Dan vervalt het beslag als er geen hoger beroep wordt ingesteld. In dat geval is echter ten onrechte beslag gelegd en kan de schuldeiser aansprakelijk worden gehouden voor de schade die de schuldenaar heeft geleden als gevolg van het gelegde beslag. Het leggen van conservatoir beslag is daarom niet zonder risico’s. Wordt de vordering van de schuldeiser toegewezen? Dan wordt het conservatoir beslag omgezet in een executoriaal beslag.
Executoriaal beslag
Bij een executoriaal beslag wordt beslag gelegd naar aanleiding van een veroordelend vonnis. Indien niet al conservatoir beslag is gelegd voor of tijdens de procedure en uw wederpartij bij veroordeling niet vrijwillig betaalt, kan executoriaal beslag worden gelegd. De deurwaarder kan dit beslag vervolgens gaan uitwinnen. Het hangt van het beslag af hoe dit plaatsvindt. Inbeslaggenomen goederen kunnen daadwerkelijk worden verkocht en bij beslag op vorderingen en op bankrekeningen zal opdracht worden gegeven het onder het beslag vallende geld aan de deurwaarder uit te keren. De schuldeiser kan zich op deze manier ter voldoening van zijn vordering verhalen op de opbrengsten.
Waarop kan beslag worden gelegd?
Beslag kan gelegd worden op het gehele vermogen van de schuldenaar, zoals onroerende zaken (woningen, kantoorpanden of grond), roerende zaken (inventaris of voorraad), banktegoeden en ook onder derden (zoals onder klanten van de schuldenaar waar de schuldenaar nog een vordering op heeft). Ook kan beslag worden gelegd op het loon of de uitkering van de schuldenaar. Wanneer dit beslag executoriaal wordt, wordt hiervan maandelijks een deel ingehouden om de schuldeiser mee te betalen. Per geval zal bekeken moeten worden welk beslag het meeste zal opleveren. Bij het bankbeslag wordt alleen het saldo dat op het moment van de beslaglegging op de rekening staat bevroren. Eventuele bedragen die na beslaglegging op de bankrekening worden gestort vallen niet onder het beslag en kunnen door de schuldenaar dus vrij gebruikt worden. Ten aanzien van beslag op onroerende zaken geldt dat deze zaken vaak belast zijn met een hypotheekrecht. De bank heeft bij verkoop voorrang op de opbrengst, waardoor er minder overblijft voor de beslaglegger. Een beslag op handelsvoorraden is erg ingrijpend. Een mogelijk gevolg is namelijk dat een schuldenaar zijn bedrijf niet meer kan uitoefenen, omdat de voorraad niet meer verkocht mag worden. De rechtbank zal dan vaak wel de schuldenaar horen en het beslag alleen toestaan indien er geen minder bezwaarlijke beslagmogelijkheden zijn.
Wat te doen als er op uw eigendom beslag is gelegd?
Het opheffen van conservatoir beslag is niet eenvoudig. Het is daarom belangrijk om eerst na te gaan of u last heeft van het gelegde beslag. Indien dit namelijk niet het geval is, doet u er wellicht verstandig aan het beslag te laten liggen en de uitkomst van de hoofdprocedure af te wachten. Mocht u hiervan echter wel hinder ervaren, dan kunt u proberen een regeling te treffen met de beslaglegger, bijvoorbeeld door het verstrekken van een bankgarantie of het vestigen van een pand- of hypotheekrecht, waarbij tevens wordt afgesproken dat het beslag wordt opgeheven. Biedt dit geen uitkomst, dan blijft de mogelijkheid over om een kortgedingprocedure te starten om het conservatoir beslag op te heffen. Er zijn maar een aantal gronden waarop het beslag kan worden opgeheven; als blijkt dat het om een ondeugdelijke vordering gaat, als het beslag onnodig is (bijvoorbeeld omdat u voldoende verhaal biedt) of wanneer voldoende zekerheid wordt gesteld voor een geldvordering.
Tot slot
Met het voorgaande hebben wij enkele belangrijke punten over het leggen van beslag aan de orde willen stellen. Heeft u zelf een vordering op uw wederpartij en wenst u beslag te leggen op zijn of haar bezittingen of is beslag gelegd op uw eigendom en/of heeft u naar aanleiding van deze blog nog vragen? Neem dan gerust contact op met een van de procesadvocaten van de sectie ondernemingsrecht.